Eday, waar John Gow met zijn schip aan de grond liep

25 – 26 juni 2016

Calf Sound is de doorgang tussen Eday en het kleinere eilandje Calf of Eday, en heeft een reputatie. Zoals bijna alle passages tussen de eilanden door, soms sounds genoemd, soms firths. Het getij perst het water er door, snelle, verraderlijke stromingen zijn het gevolg. Niet op deze rustige avond vol zon en licht.

Op toeristisch vlak is Orkney goed georganiseerd. Er wordt niet alleen aan de toerist gedacht die met veerboot of vliegtuig komt, maar ook aan de zeilers. Om te beginnen hebben ze een een erg goede website. En bij aankomst in een van de drie marina’s, Kirkwall, Pierowall of Stromness krijg je verschillende folders met info over Orkney, en daarbovenop nog een compleet Ports Handbook for Orkney. In de meeste baaien waar het goed overnachten is, zijn een of twee visitors’ moorings gelegd.

Hier in Calf Sound hangen s/y Inspiration en wij elk roerloos aan een boei. Enkel de geluiden van de vogels schrikken de stilte op. De zon zakt traag in de knik tussen twee donkere heuvels. Aan de oever staat het statige Carrick House.

John Gow, de Jack Sparrow van Orkney zullen we maar zeggen, was de laatste piraat van Groot-Brittannië. Nochtans de zoon van een gerespecteerd handelaar uit Stromness, was hij -foute vrienden zeker- op het verkeerde pad geraakt. Zijn schip, de Revenge, liep in 1725 in Calf Sound aan de grond, toen hij van plan was om Carrick House aan te vallen en in te nemen. Hij stuurde vijf gewapende mannen aan land op zoek naar een boot, sterk genoeg om de Revenge vlot te krijgen.

De inwoners van Eday onthaalden de vijf vrolijk, sleepten ze mee naar de kroeg voor een paar ales, om ze iets later even vrolijk in te rekenen. Korte tijd later werd John Gow opgehangen in Wapping, London. (Wapping, London, daar is nu een hip restaurant gevestigd. Ooit zijn we er met veertien zeilvrienden zonder eten noch betalen opgestapt, wegens lamentabele service. Maar dat is een ander verhaal…)

En dan rolt mist nat en traag de baai binnen. Een fascinerend schouwspel. Het landschap verkleurt, verbleekt, verdwijnt. Een vage aquarel blijft hangen. Een vreemd klagend gehuil klinkt in de verte. De nacht valt over Calf Sound.

Westray – Papa Westray, twee minuten vliegen

24 – 25 juni 2016

Of minder, als de wind mee zit. De vlucht tussen deze twee eilanden is de kortste lijnvlucht ter wereld. Opstijgen landen. Als je mee vliegt, krijg je een certificaat.

Wij zeilen de luttele 4 mijl van onze ankerplaats in Papa Westray naar Pierowall op Westray. Daar is een heuse marina, we liggen er met vier. Een Noor, een Engelsman, een Fransman en een Belg, het lijkt wel het begin van een mop.

De havenmeester van Pierowall, Tom Rendall (Tommy), een rustige man, blijkt al op de hoogte van het feit dat wij gisteren aan de mooring lagen aan de overkant. Hij had het van de schipper van de ferry, ‘The Golden Mariana’.

Geruchten gaan snel op een eiland, laat ons daar zelf gebruik van maken. De bemannning van de Engelse boot, s/y Inspiration van Bursledon komt net terug van de wandeling bij Noup Head, laaiend enthousiast. Ze waren door natuurgids/taxidienst Westraak tot het beginpunt van de wandeling gebracht, en paar uur later weer opgehaald en tot aan hun boot terug gevoerd. O fijn, laten we dat morgen doen. Maar ze zeggen er meteen bij dat Cathy en Graham, die Westraak runnen, waarschijnlijk morgen niet werken wegens een trouwfeest. Mmm. Toch maar eens bellen. En het gesprekje beginnen met de bruiloft van morgen… Inderdaad, die wedding. Maar ze willen ons niet in de steek laten. Cathy zal ons om 10:00 tot aan de vuurtoren op Noup Head rijden en of we het zien zitten om dan zelf helemaal terug te wandelen.

Cathy is een enthousiaste dame van een zekere leeftijd, haar jeep is dat ook. Schapen op de weg, geen probleem, er traagjes bijna tegenaan rijden en de weg is vrij. Zij en haar man zijn gepassioneerde eilandbewoners. 600 mensen wonen er op Westray. En ja, daar zijn jonge gezinnen bij, met heel wat kinderen, 70 op de lagere school en een 20-tal op de kleuterschool. De toekomst van het eiland, lacht ze. Fier vertelt ze dat het geregeld voorvalt dat jonge mensen het eiland verlaten om te gaan studeren, tijdens die studietijd een lief opdoen en dan met dat lief terugkeren naar hun eiland.

Op Westray zijn ze trots op hun eiland, ‘the Queen O’ The Isles’. En op de archeologische vindplaatsen uit het stenen tijdperk. Die zijn er zowat overal op de Orkney eilanden maar op Westray werd ‘Westray Wife’ gevonden, de oudste Neolithische menselijke afbeelding ooit ontdekt in Schotland. Het 4 cm zandstenen figuurtje is met haar 5.000 jaren oud van een ontroerende eenvoud.

Buitengewoon mooi is de wandeling van Noup Head langs de West Westray Coast. We hebben een alleen-op-de-wereld-gevoel want komen niemand maar dan ook niemand tegen.

Het weer klaart op, de natuur is indrukwekkend. Gisteren was ook een mooie dag maar uit het niets doken toen af en toe flarden mist op. Die kwamen van over de heuvels zo de baai in gerold.

De Orcadians hebben daar een woord voor: ‘haar’ of ‘rain-haar’. Mist of natte mist. Gisteren verontschuldigde de dame van Westray Processors Ltd  zich er nog voor: “Sorry about the fog, don’t worry, it comes, it goes, we often have four seasons in one day…”