Gegijzeld in Ramsgate

Zaterdag 28 april 2018

Royal Harwich Yacht Club

“Waarom zeilen we toch?” Een goedlachse vrouw sjouwt een zeilzak van haar boot het ponton op. Ze is klein, niet meer zo jong, maar kwiek.

“Ik zou het niet weten!”, lach ik terug. “We zien wel wat morgen brengt!” Uitvallende mist die overgaat in motregen, motregen die zich vermomt als mist, grijs en nat, hoe dan ook.

“Morgen? Goh, dan wordt het helemáál ellendig!” giert ze.

Lachend halen we de schouders op, kruipen wat dieper weg in onze zeiljassen en gaan op stap.

Hier op de River Orwell lijkt het wel winter in de lente. Een dag eerder vaarden we van Nieuwpoort naar Harwich. 77 mijl, de helft op motor, de helft zeilend. Het was koud maar af en toe kleurde de zon toch even de dingen. Vandaag is alle kleur verdwenen, de wereld in zwart wit.

Na een nachtje aan het ponton van de Half Penny Pier, vaarden we vanmorgen 9 mijl de rivier op. De Royal Harwich Yacht Club, dat zijn twee pontons en een mooi clubhuis. Op een half uur wandelen ligt het legendarische Pin Mill.

Om niet de hele dag binnen te zitten besluiten we die wandeling toch maar te doen, ondanks het ongezellige weer.

Pin Mill lijkt nog in wintermodus, veel boten staan nog boven. Sommige zullen nooit meer varen, ook al heten ze ‘De Hoop’ en ‘Onderneming’..

We warmen ons in The Butt and Oyster aan een koffie en stappen terug.

Aan boord maken we het gezellig, sluiten de winterse lente buiten en buigen ons over de kaarten en het weer. Op zondag zal er een strakke noordenwind staan, in de nacht van zondag op maandag gaat het stormen. Maandag houdt de noordenwind aan en voor dinsdag is er zuidwest op komst. Brightlingsea op River Colne lijkt me wel wat voor zondag. Een kleine 30 mijl en bezeild. Maar om dan op maandag van Brightlingsea naar Ramsgate te varen moet je nauwkeurig navigeren tussen zandbanken en windmolenparken. Na zorgvuldig wikken en wegen besluiten we toch maar af te zien van dat plan en beslissen om in één keer naar Ramsgate te varen, daar een dagje te blijven en op dinsdag naar Nieuwpoort terug te varen. Een dagje in Ramsgate, denk ik bij mezelf, wat gaan we daar doen, wandelen, fietsen?

Zondag 29 april 2018

Op zee zet de noordenwind door, al gauw moeten we onze volle zeilen reven. Wanneer we het Fisherman’s Gat (ja, echt, zo heet de passage van The Black Deep naar The Knock Deep) in gaan, schrikken we van de zeegang. Het diepteverschil maakt de zee hier grimmig. De Thames monding is als vaarwater niet te onderschatten!

Maar van zodra we de ondieptes achter ons hebben, wordt de zee aangenamer en zeilen we sneller dan verwacht naar Ramsgate.

Maandag 30 april 2018

Wijziging in het weerbericht. Het aangekondigde stormpje dat amper een nacht zou aanhouden, wordt regelrecht noodweer. Voor dit stuk Engeland wordt in 24h evenveel neerslag voorspeld als normaal gezien in een hele maand valt. De wind zal gedurende 24h meer dan stevig tekeer gaan.

We liggen als gek te jagen aan het ponton. De havenmeester komt tegen een uur of elf bij ons langs. Dat het lelijk gaat doen, waarschuwt hij. Over een uur, bij hoog water zal de storm op zijn ergst zijn, en zal de zee vast over de muur slaan. Blijf aan boord, kom niet buiten, geeft hij nog mee. Niets wandelen, niets fietsen. Wij blijven aan boord, gegijzeld in Ramsgate…

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

Waar o waar?

Vanuit het zuidfranse Fréjus whatsappt vriend Robin, die onze passie voor zee en zeilen kent, een foto, met daarbij de woorden: ‘à compléter’…

Aangevuld en vertaald:

‘Er zijn drie soorten mensen, de levenden, de doden en zij die op zee varen…’

Wie het precies zei en waarom, daar is niet zo veel zekerheid over, maar het maakt wel duidelijk hoe men al van in de Oudheid over zeelui denkt. Dat hun lot zo onzeker is dat ze niet meer bij de levenden -lees: normale mensen- gerekend worden, maar dat ze toch ook niet helemaal weg -lees: dood- zijn. In die tijd verdween een schip gewoon letterlijk aan de horizon.

Vandaag de dag ondenkbaar. Dankzij wonderlijke zaken zoals GPS, AIS, Marine Traffic en andere slimmigheden volg je boten in real time. Drones filmen wedstrijdboten in de Indische Oceaan en luttele uren later hap je die hallucinante beelden satelliet- en Facebookgewijs weg bij je ontbijt…

Maar vijftig jaar geleden, in 1968, was van dat soort spitstechnologie nog geen sprake en konden zeilers echt nog verdwijnen aan de horizon. Zo ook de negen deelnemers aan de Sunday Times Golden Globe Race, de allereerste non-stop solo rond de wereld zeilwedstrijd. Slecht één van hen, de illustere Robin Knox-Johnston, haalde na 312 dagen de finish. Zeven anderen gaven op. Eén zeiler kwam om het leven…

Donald Crowhurst was zijn naam.

Het bittere verhaal van Donald Crowhurst is in deze tijden van mediagekte en fake news plots weer opvallend actueel en inspireerde bijna gelijktijdig twee cineasten. De Britse film ‘Crowhurst’ is voor zo ver ik weet niet in de zalen bij ons, maar naar de Amerikaanse verfilming ‘The Mercy’ gaan we kijken.

Donald Crowhurst neemt in 1968 niet alleen voor het avontuur maar vooral uit geldnood deel aan de Sunday Times Golden Globe Race. De prijzenpot moet de redding worden voor zijn wankele bedrijfje Teignmouth Electron. Het gaat een risicovolle onderneming worden, niet alleen omdat hij bitter weinig zeilervaring heeft, maar ook omdat er bij de voorbereidingen veel mis gaat.

De bouw van zijn trimaran loopt zo veel vertraging op dat hij de uiterste vertrekdatum dreigt te missen. Maar de druk -onder andere van de pers- is zo hoog dat de twijfelende Donald, ook al is zijn schip niet klaar, toch het ruime sop kiest.

Als hij voor vrienden en familie aan de horizon verdwenen is, wordt het hopeloze van zijn waagstuk dag na dag duidelijker. Maar wanneer via korte momenten van radiocontact blijkt hoe hoog de verwachtingen aan land gespannen zijn, wordt hij radeloos. Falen wil hij niet, doorgaan is onmogelijk. En daar gaat het mis. Sukkelend op de oceaan begint hij te liegen over zijn positie. Hij start een tweede logboek, creëert zorgvuldig een vals traject, een verzonnen reis om de wereld.

Dit fake news communiceert hij mondjesmaat met het thuisfront. Dat brengt hem steeds meer in moeilijkheden want plots blijkt hij -vanuit zijn valse positie- op kop te liggen. De journalisten smullen er van. Nu de andere deelnemers een na een opgeven, maakt de pers van underdog Donald een ware held. Mentaal gaat het helemaal bergaf met de eenzame zeiler. En dan valt alle radiocontact weg… Weken later wordt de Teignmouth Electron verlaten aangetroffen door een vrachtschip, van de schipper geen spoor. Enkel met een wanhoopsdaad hoopte Crowhurst nog genade te vinden.

De vertolkingen van Colin Firth en Rachel Weisz en een fiks filmbudget ten spijt zijn de kritieken over de film allesbehalve lovend. Maar kijk, cinema en zeilen, ik vind het zelden een geslaagd huwelijk. Hoe het er op een boot aan toe gaat op volle zee krijg je aan niet-zeilers al nauwelijks uitgelegd, laat staan beproevingen als die van Donald Crowhurst. Toch ben ik het niet helemaal eens met de filmcritici en heb wel genoten van de film…

Maar ik moet het die filosofen uit de Oudheid nageven, zeelui zijn echt wel een héél aparte categorie. En om dat geloofwaardig in een film te vatten, eenvoudig is het niet…

Maar niet getreurd voor wie de film niet geslaagd vindt, er is ook nog altijd het boek, dat wel positieve kritieken krijgt. ‘Een meesterwerk’ en ‘fascinerend’ wordt The Strange Last Voyage of Donald Crowhurst, geschreven door journalisten Nicholas Tomalin and Ron Hall, lovend genoemd. Er is nu ook een Nederlandse vertaling van, ongetwijfeld een perfecte aanvulling van de scheepsbibliotheek..

BewarenBewarenBewarenBewarenBewarenBewarenBewarenBewaren