‘Han har ydet der norske polar-expeditioner større & værdifullere tjenester enn noen annen mann.’

‘Hij bewees de Noorse poolexpedities grotere en waardevollere diensten dan om het even wie.’ Het zijn woorden van Roald Amundsen, zowat de beroemdste aller poolreizigers. En met die woorden heeft hij het over Adolf Henrik Lindstrøm. Die werd in 1866 in Hammerfest geboren en zijn  standbeeld prijkt op de kade bij de haven. Zijn functie? Kok…

4 – 8 juli 2022

Hammerfest ligt in de provincie Finnmark, de noordelijkste provincie van Noorwegen. Die is anderhalve keer zo groot als België en er wonen 75.000 mensen… In onze vaargids wordt het stuk vaarwater van Tromsø tot de Noordkaap als volgt omschreven: ‘The scenery and conditions become increasingly daunting once the border with Finnmark has been crossed… Although there can be prolonged periods of fine weather, conditions can change rapidly.’

Het woord ‘daunting’ moet ik even opzoeken. ‘Beangstigend’ is wat ik vind…

Maar we hebben het weer mee, fris, droog en zonnig. Bruut is het steile landschap, met schrale bergen met nog flink wat sneeuw erop. En er is iets met het licht. Het is intens, glanzend en heel erg blauw. Via een tussenstop in Seglvik, desolaat haventje waar de enige twee levende zielen die we ontmoeten geen Engels spreken, en een flinke tocht langs nog meer besneeuwde bergen, eilanden en diepe inhammen komen we ruim 120 mijl verder, aan in Hammerfest!

De stad die op 70° noorderbreedte ligt, heeft een wat kazerne-achtige uitstraling, met stijlloze woonblokken en verlaten straten. Er is een soort jachthaven, maar de meeste boxen zijn te smal, en de boxen die niet te smal zijn, zijn ingenomen of hebben een bordje Privat. Enige afmeermogelijkheid is de kade in het midden van de haven. Maar het grootste deel is er gereserveerd voor de hurtigbåt (snelle ferry), de ambulans (ambulance-boot) en de redningsselskapet, (reddingsdienst). We kunnen enkel langszij bij Kerpa, een Zweedse Amel die we eerder in Reine en Tromsø ontmoetten. Het stel doet elke dag uitgebreide fitness oefeningen aan dek.

In Hammerfest, dat blijft volhouden de noordelijkste stad van de wereld te zijn, struikel je over de ijsberen, al komen die hier al lang niet meer voor.

En, wat weggestopt in een hoekje, is er een verrassende dienst voor toerisme. Niet alleen kan je er gezellig snuisteren in het museum over de geschiedenis van en het leven in het poolgebied, ook The Royal and Ancient Polar Bear Society is er ondergebracht. Te mooi om te laten liggen vinden wij en maken onze boot lid van deze illustere ijsberenclub.

In het knoddige museumpje speelt kok Lindstrøm een hoofdrol. Hij verstond als geen ander de kunst om met het weinige dat tijdens barre poolexpedities voorhanden was, toch zó te koken dat de bemanning gezond bleef. Bevroren bessen bijvoorbeeld zorgden voor vitamines om de gevreesde scheurbuik te voorkomen. Niet alleen zijn kookkunst was legendarisch, hij beschikte ook over een geweldige joie de vivre. Eten en vrolijkheid hielden de mannen fit en hun moraal hoog.

Iemand vraagt me hoe het met bevoorraden zit hier in het hoge Noorden. Verbazend goed moet ik zeggen, als ik denk aan Lindstrøm die een ijsbeer moest neerleggen om zijn bemanning een stuk vlees voor te kunnen zetten. Bakkers of beenhouwers vind je niet in deze afgelegen gemeenschappen maar de supermarkten zijn goed gesorteerd. Het aanbod fruit en groenten is beperkter dan wij gewoon zijn, soms van matige kwaliteit wegens grotendeels ingevoerd en duur. Maar er is een ruime keuze aan diepvriesproducten en dat is wel handig. Wij hebben geen diepvries aan boord, maar in de koelkast ontdooien bevroren voedingswaren traag en houden het koelvak ook fris. Ik houd steeds voldoende voorraad voor zeven tot acht warme maaltijden.

Nog even terug naar dat ‘daunting’. Behalve ‘beangstigend’ kan dat ook ‘indrukwekkend’ betekenen. Of ‘overweldigend’. En dat is de natuur hier zeker en vast, vooral in onze volgende afmeerplek, een verlaten baai tegenover het eiland Reinøya, Rendiereiland. Ooit stond hier een visfabriek, maar daar is niets van overgebleven, op wat vervallen huizen, schroot en een krakkemikkig ponton na. We vinden het net stevig genoeg en meren er af. Aan de overkant ligt een kajak op het strand, iets verderop staat een tentje. Vanop het gammele ponton staart een bizar houten mannetje ons aan. Een kudde rendieren tjokt voorbij, schrale grassprieten grazend…