Hoe strak ook het plan, het vraagt altijd wat lef om te gáán..

Aan een zeiltocht begin je niet onvoorbereid. Je gaat na of zeilen en verstaging in orde zijn, je zorgt dat er diesel en water getankt zijn, dat de batterijen opgeladen zijn en dat er voldoende proviand aan boord is. Voor een meerdaagse tocht is de checklist iets uitgebreider dan wanneer je enkele uren op zee gaat om een frisse neus te halen zeg maar. En je maakt een zorgvuldige tochtplanning.

Ooit woonde ik een tot de verbeelding sprekende voordracht bij van poolreiziger Dixie Dansercour. Hij vertelde hoe hij en zijn reisgezel Alain Hubert zich voorbereid hadden op de onvoorstelbare tocht van 3 900 km over het ijs in Antarctica. Ze testten materiaal, sledes en powerkites, legden zichzelf loodzware trainingen op en werkten voor honderd potentiële problemen honderd mogelijke oplossingen uit. En toen, ze waren amper een dag onderweg, deed probleem honderdeneen zich voor… De details ben ik vergeten, maar de essentie niet. Probleem honderdeneen, datgene waar je niet aan hebt gedacht, datgene wat anders uitvalt dan voorzien, de onverwachte wending… Je hoeft echt geen poolreiziger te zijn om er tegenaan te lopen. Vraag het aan eender wie die een huis verbouwt, een feest organiseert, een zeiltocht plant… Loopt het niet volgens plan, dan is er veerkracht nodig. En flexibiliteit.

En net omwille van de onvoorspelbaarheid van probleem honderdeneen en misschien ook probleem honderdentwee vraagt het altijd wat lef om te gáán. Want elk plan, echt élk plan, kan tegenvallen. Dat ondervonden we afgelopen zomer.

Maandag 20 juli 2020.

We weten dat het van Saint-Quay-Portrieux zo’n 75 mijl naar Cap de la Hague is en dat de Alderney Race daar vandaag vanaf 06:00 pm van SW naar NE begint te stromen. Ideaal gezien ben je daar aan het begin van de meegaande stroom, zodat je er alle profijt van hebt tot nog een flink stuk er voorbij, en waardoor je ook de mogelijk hevige zeeën van halftij vermijdt. Om dat te halen zouden we al heel vroeg moeten vertrekken.

Maar er staat een snoeiharde NNE die in de loop van de dag gaat afnemen en we wachten tot het ergste voorbij is. Op de middag wordt Las ongeduldig, we vertrekken. Ik mopper een beetje, dit past niet in onze tochtplanning want nu ziet het er naar uit dat we precies op het foute moment aan de kaap zullen zijn. De wind gaat nog behoorlijk te keer en er heeft zich ook een flinke deining opgebouwd, het opkruisen is zwaar en traag. Trager dan voorzien in de tochtplanning.

09:00 pm – 9 uur op zee. 48 mijl zigzaggen heeft amper 27 mijl opgeleverd. 5,3 knopen door het water, amper 3 knopen over de grond. Om de sfeer erin te houden knutsel ik in mijn steil kombuis een hartig avondmaal in mekaar. De prachtige avondlucht belooft een mooie nacht op zee. Aan bakboord knippert de vuurtoren van het Plateau des Roches-Douvres, aan stuurboord die van Jument Rock op Jersey.

Dinsdag 21 juli 2020

03:00 am – 15 uur op zee. Jersey ligt nog steeds aan stuurboord. We kruisen motorzeilend, halen amper 1,9 knopen over de grond, het stroomt hier venijnig hard.. Ik neem er de Reeds terug bij. Hun vuistregel is tegenstroom vertrekken uit St Peter Port, Guernsey, om HW Dover +3. Om dan bij de Banc de la Schole, zo’n 13 mijl verder de stroom mee te pikken. Ik reken. Van waar we ons nu bevinden is het nog zo’n 17 mijl tot dat punt. Met ons ‘gemiddelde der gemiddelden’ zou dat moeten lukken. Maar met de snelheden die we nu halen ziet het er hopeloos uit.

06:00 am – 18 uur op zee. Sark aan bakboord, we lopen 4, 5, nee, 6 knopen! Heel langzaam kentert het tij, we zetten een inhaalmanoeuvre in…

08:00 am – 20 uur op zee. We lopen 8 knopen! Het enige wat me nog zorgen baart is dat het er naar uit ziet dat we precies met halftij bij het punt met de strafste stroom gaan uitkomen. We naderen springtij en 7, 8 knopen zijn daar mogelijk. De wind is intussen wel helemaal weggevallen maar stel dat er nog een flinke deining van gisteren staat? Die botst op de stroom?

09:00 am – 21 uur op zee. 12 knopen! We spoelen letterlijk om de kaap heen. Het bizarre water is vriendelijker dan het er uit ziet met zijn kolken en krullen.

De hoofdrol in onze tochtplanning werd zozeer opgeëist door het ronden van Cap de la Hague, dat een eindbestemming er niet in voorkwam… Cherbourg? Maar het is prachtig weer, we hebben allebei geen zin in die grote jachthaven en besluiten door te gaan tot Saint-Vaast-la-Hougue. Na de gulle portie stroom méé volgt opnieuw een taaie dosis stroom tegen, het is niet anders…

We komen bij valavond aan en omdat de toegangspoort naar de haven door het getij nog gesloten is, ankeren we net zoals een achttal andere boten. Wat ons zó bevalt dat, wanneer de poort opengaat en de hele vloot naar binnen vaart, wij rustig blijven liggen en de nacht voor anker doorbrengen…

Stond niet in de tochtplanning…

Zeilplannen op een laag pitje…

22 maart 2020

Ik lig in het goudgele zand en kijk omhoog, blauwer dan blauw is de wolkenloze hemel. De lentezon verwarmt mijn wangen, ik sluit mijn ogen.

Achter de duinen ruist de zee, een strakke oostenwind jaagt over het strand.

Oostenwind. Ideale wind om de boot van Friesland terug naar Nieuwpoort te varen… Maar daar heeft het corona-virus een stokje voor gestoken.

Waren recreatiesporten al een week verboden in België, net als strand- en watersporten in de territoriale wateren, op vrijdag 20 maart zijn ook de landsgrenzen dicht gegaan. Lockdown light noemen ze het, lichtjes op slot… Je mag per auto enkel nog om boodschappen of naar de apotheker. Wandelingen en fietstochtjes mogen dan weer wel, maar enkel in de omgeving van je woning. Er zijn dus geen dagjesmensen aan zee, zelfs wie aan de kust een tweede verblijf heeft mag niet komen. Geen toerist te bekennen, nog nooit was het zo rustig aan de kust in het weekend…

Wat doet quarantaine met mensen vraag ik me af. Met mensen die gewoon zijn om vaak uit eten te gaan, elk weekend op uitstap willen, naar film, theater of musea, of dagelijks naar de fitness…?

Wat gebeurt er met mensen als hun leefwereld krimpt tot de ruimte binnen hun vier muren, waar nu alles moet gebeuren, van ontbijten, over huishoudelijk werk, ontspanning maar ook thuiswerken. De eindeloze filmpjes en grapjes die op social media circuleren maken duidelijk dat dit niemand onberoerd laat.

Mijn schipper -laat ik hem nu tijdelijk corona-buddy noemen-, en ik hebben het er niet zo moeilijk mee. Eigenlijk zijn we het een beetje gewoon. Een groot deel van onze vrije tijd brengen we door op onze boot, onze gedeelde passie. En met zijn tweeën op een zeilboot verblijven, dat heeft wel wat van zelfgekozen quarantaine. Met als bijzonderheid dat de bewoonbare oppervlakte er een fractie is van een gemiddeld huis….

En als je met zo’n boot op een meerdaagse tocht vertrekt wordt het helemaal lockdown

Onze langste zeiltochten dateren van 2004 en 2006 toen we als opstappers mee zeilden voor een oversteek van de Atlantische Oceaan. Twee en een halve week ononderbroken op zee… Geen uitstapjes naar supermarkt of apotheek, geen wandelingen langs het strand. Geen tv, internet, social media. 360° zee met daarboven 360° lucht. Dag na dag…

2004

Hoe je dat kan uithouden zonder door de kajuit te gaan stuiteren van vloer tot plafond en terug, of je crewleden de kop te willen afbijten?

Ik heb een handvol tips. Misschien ook bruikbaar voor wie niet op een boot op de oceaan zit, maar thuis, in quarantaine, telewerkend of tijdelijk werkloos, tussen vier muren terwijl de corona-piek nog niet meteen in zicht is…

2006

Deel je dag in

Een agenda, net nu je dacht van dat nine-to-five keurslijf verlost te zijn? En tóch, een dagindeling brengt rust. Op een meerdaagse tocht op een boot wordt de dag ingedeeld door de afwisseling wachtlopen/slapen, het bijhouden van het logboek en de maaltijden. Te vermijden: een militair schema met chronometer of atoomklok, daar word je alleen maar gestrest van. Aan te raden: af en toe een anti-agenda-dagje als variatie.

Verzorg jezelf

Het kan verleidelijk zijn (voor wie geen online meetings heeft) om te telewerken in pyama en met ongewassen haar. Of op je boot te blijven rondhangen in een bezwete onfrisse t-shirt, alleen maar omdat je er tegen op ziet om je om te kleden in die onophoudelijk bewegende boot waar het nat en kil is. Maar geloof me, na douchen, haren wassen en tanden poetsen ben je een pak energieker. Altijd. Maar hou het simpel: gel-nagels, haarkleuringen en mascara zijn geen meerwaarde.

Zorg voor elkaar

Heb je een zeil- of corona-buddy, zorg er dan voor. Jij bent niet de enige in quarantaine, jullie zijn een team. Als jij wat voor je buddy doet -zoals in ‘bak een taart’ of ‘laat hem /haar eens uitslapen’- voel jij je goed en voelt je buddy zich goed. Werkt in twee richtingen. Altijd prijs.

Koester rituelen

Het belang van rituelen wordt zwaar onderschat. En toch, ze zijn het peper-en-zout van het leven. Ik heb het niet over religie, maar over de simpele dingen als een kop thee, elke nacht, halfweg je wacht. Het opmaken van een bed. Na de werkdag je home office van een clean desk voorzien, alle dingen op hun plek. De ingrediënten voor een maaltijd geordend op het aanrecht schikken voor je begint te koken. Rituelen brengen rust, als punten en komma’s in een zin.

Leer waarnemen

Onze overweldigende en alomtegenwoordige beeldcultuur heeft van ons slechte waarnemers gemaakt. We reizen veel en snel, we willen veel en snel. Beelden schieten aan ons voorbij als het landschap achter het raam van een hogesnelheidstrein. Heel anders wordt dat op een boot, of in quarantaine thuis tussen vier muren. En heb je het nog niet gemerkt, hoe minder er is, hoe meer je ziet?

Ik wens jullie allen het nodige geduld om de komende weken van quarantaine rustig door te komen…

(Tijdens die twee oceaan-oversteken hield ik een dagboek bij. Veel van hetzelfde, dat kan ik je wel zeggen. Maar mocht iemand tijd te veel hebben en dit willen lezen, dan laat je het maar weten. Hiervoor mailen kan naar adelheidgreven@hotmail.com)